Agroturystyka staje się coraz bardziej popularną formą wypoczynku wśród turystów krajowych i zagranicznych. Trwa sezon letni. Właściciele dużych gospodarstw z ładnymi widokami na pola, lasy czy jeziora mogą zastanawiać się nad odpłatnym udostępnianiem swoich posiadłości turystom. Warto przy tym wiedzieć z jakimi obowiązkami podatkowymi jest to związane.
Polskie przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia agroturystyki. Przyjmuje się, że agroturystyka to prowadzenie działalności turystycznej przez gospodarstwo rolne, polegającej m.in. na zapewnieniu noclegów oraz dodatkowych usług, najczęściej w zakresie żywienia.
Agroturystyka a działalność gospodarcza
Do działalności takiej jak np. wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaż posiłków domowych i świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów nie stosuje się ustawy swobodzie działalności gospodarczej.  Dlatego też działalność agroturystyczna nie podlega wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej, a rolnik ją wykonujący nie będzie traktowany jako przedsiębiorcą. Rozpoczęcie, prowadzenie lub zakończenie takiej działalności nie podlega także zgłoszeniu do urzędu skarbowego.  
Natomiast każdy, kto nie jest rolnikiem, aby móc gościć u siebie turystów w ramach działalności agroturystycznej, będzie musiał otworzyć i zarejestrować własną działalność gospodarczą.
Agroturystka a forma opodatkowania
Co do zasady działalność rolnicza nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, gdyż rolnicy z reguły opłacają podatek rolny.  Działalność agroturystyczna podejmowana przez rolników nie może być jednak kwalifikowana do działalności rolniczej, co skutkuje obowiązkiem uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.
Dochody te mogą być opodatkowane albo na zasadach ogólnych (skala podatkowa 18 i 32 proc.), albo 19-proc. liniową stawką podatku bądź też w formie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej.
Zasadniczo dochody osób fizycznych z tytułu działalności gospodarczej opodatkowane są wg skali podatkowej . Jeśli jednak podatnik zdecyduje się na inną formę opodatkowania musi złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemny wniosek lub oświadczenie. Analogicznie będzie w przypadku osób świadczących usługi agroturystyczne – o ile nie wybiorą zryczałtowanych form opodatkowania bądź podatku liniowego – podlegać będą opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Agroturystyka a podatki dochodowe  
Nie zawsze fakt odpłatnego przyjmowania turystów przez rolników powoduje konieczność płacenia podatku dochodowego. O zwolnieniu z PIT przesądza skala oraz rodzaj świadczonych usług związanych z agroturystyką. Jeżeli bowiem rolnik prowadzący gospodarstwo agroturystyczne wynajmuje maksymalnie do pięciu pokoi gościnnych, to jego dochody z tego tytułu są objęte zwolnieniem od podatku dochodowego. Co ważne w takiej sytuacji wolne od opodatkowania są również dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób.
Aby skorzystać ze zwolnienia wynajmowane pokoje muszą znajdować się w budynkach mieszkalnych i muszą być położone na terenie wiejskim w gospodarstwie rolnym.
Warto jednak pamiętać, że możliwość zastosowania omawianego zwolnienia wymaga od podatnika łącznego spełnienia wszystkich wskazanych warunków. To oznacza, że zwolnienie nie dotyczy wynajmowania pokoi na stałe lub czasowo np. osobom pracującym w danej miejscowości.
Zwolnienie nie dotyczy dochodów uzyskiwanych przez rolnika z wynajmowania pokoi gościnnych znajdujących się w innych budynkach niż budynki mieszkalne np. w domkach turystycznych czy letniskowych, pomieszczeniach gospodarczych adaptowanych na cele usługowe, jak też dochodów uzyskiwanych z tytułu udostępnienia miejsc na polach namiotowych.
Również pozostałe usługi świadczone przez rolnika np. w zakresie organizowania imprez turystycznych, urządzania ognisk, kuligów, przejażdżek konnych, wypożyczania rowerów, łodzi, kajaków, sprzętu wędkarskiego itp. nie podlegają wspomnianemu zwolnieniu. W przypadku uzyskania dochodów z takich usług rolnik musi samodzielnie rozliczyć i wpłacić podatek, stosownie do dokonanego przez siebie wyboru formy opodatkowania tym podatkiem.
Wszystkie dochody nie podlegające zwolnieniu należy opodatkować. Przepisy podatkowe dopuszczają opodatkowanie tzw. podatkiem zryczałtowanym także świadczenie niektórych usług agroturystycznych. Wówczas dla usług związanych z zakwaterowaniem należy zastosować 17 proc. stawkę podatkową.  Z kolei przygotowywanie posiłków oraz ich sprzedaż na potrzeby ryczałtu zostały zdefiniowane jako przychody z usług gastronomicznych, dla których stawka ryczałtu ewidencjonowanego wynosi 3,0%, o ile nie obejmują one przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%. W przypadku usług gastronomicznych polegających na sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% stawka ta wynosi 8,5 proc.
Najprostszą formą opodatkowania agroturystyki jest karta podatkowa. W tej formie mogą także opłacać podatek wynajmujący pokoje gościnne i domki turystyczne, w tym rolnicy. W tej formie opodatkować można także wydawanie posiłków. Warunkiem skorzystania z tej uproszczonej formy opodatkowania jest, aby łączna liczba pokoi nie przekraczała 12.
Stawki karty podatkowej są uzależnione od wielkości miejscowości, w której świadczone są usługi i od zatrudniania pracowników. Przykładowo stawka dla osób wynajmujących pokoje gościnne (do 12) w miejscowości do 5 tys. mieszkańców wynosi od 61-141 zł, a usługodawcy nie mogą zatrudnić więcej niż 2 pracowników lub 2 pełnoletnich członków rodziny, nie wyłączając małżonka.
Agroturystyka a VAT
Działalność agroturystyczna nie jest świadczeniem usług rolniczych i nie korzysta ze zwolnienia z VAT. Podlega zatem pod ogólne zasady rozliczenia tym podatkiem.
Usługi zakwaterowania na polach namiotowych, parkingach kempingowych czy w domach letniskowych przez rolników połączone z wydawaniem posiłków domowych oraz świadczeniem innych usług związanych z pobytem turystów podlegają opodatkowaniu niższą 8 proc. stawką VAT. Ta stawka nie jest jednak właściwa dla każdej usługi agroturystycznej. Jeżeli oprócz zakwaterowania i wydawania posiłków świadczone są usługi, które nie są wliczone w cenę noclegu, np. nauka jazdy konnej, opodatkowane są one stawką właściwą dla tych usług, czyli przeważnie 23%.
Podobnie pamiętać należy, że sprzedaż usług związanych z wyżywieniem jest opodatkowana 8-proc. stawką VAT, ale już sprzedaż wody mineralnej, kawy czy herbaty podlega pod stawkę podstawową 23 proc.
Jeżeli działalność będzie prowadzona na niewielką skalę, to obowiązuje zwolnienie z podatku VAT. Jednak nie ma tu znaczenia liczba wynajmowanych pokoi, czy liczba przyjmowanych gości, ale wysokość uzyskanych w ciągu roku wpływów ze sprzedaży towarów oraz usług. Zwolnienie przysługuje podatnikom, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł, ale w takim przypadku właściciele gospodarstw agroturystycznych powinny prowadzić dzienną ewidencję sprzedaży.
Osoby rozpoczynające działalność nie muszą więc rejestrować się jako podatnik VAT do momentu przekroczenia limitu przychodu, liczonego proporcjonalnie do okresu działalności. Pamiętać jednak trzeba, że przychód, w przypadku prowadzenia różnych działalności, jest sumowany.
Należy pamiętać, że podatnicy korzystający ze zwolnienia podatkowego VAT są obowiązani do prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży.
Jedyne wyłączenie z pod opodatkowania VAT-em mogące dotyczyć agroturystyki związane jest z noclegiem młodzieży. Z podatku VAT zwolnione są usługi zakwaterowania świadczone na rzecz uczniów i wychowanków lub studentów i doktorantów pod warunkiem że szkoły lub uczelnie mają z tymi podmiotami zawarte stosowne umowy.
Agroturystyka a kasa fiskalna
Podatnicy, którzy świadczą usługi agroturystyki bez wyżywienia nie muszą stosować kas fiskalnych w sytuacji gdy zapłata za te usługi następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem). Dodatkowym warunkiem jest aby z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynikało, jakiej konkretnie czynności dotyczyła ta zapłata. Jednak już mieszany sposób zapłaty – na rachunek i gotówką – wymaga stosowania kasy fiskalnej.
W przypadku świadczenia usług agroturystycznych z wyżywieniem - bez względu na wysokość sprzedaży oraz bez względu na sposób zapłaty powinien ewidencjonować obrót za pośrednictwem kasy fiskalnej od samego początku.